بسیاری ازمردم جهان روز خود را با خریدن قهوه و نوشیدن قهوه شروع می کنند تا با دریافت کافئین قهوه، انرژی لازم برای فعالیتهای روزانه خود را به دست بیاورند. بعضی از افراد برای عبور از خستگی نیم روزی قهوه مینوشند و برخی از تاثیر قهوه برای بیدار ماندن در طول شب استفاده میکنند.
کافئین ترکیب اصلی فعال در قهوه است و آنزیمهای سازنده آن متعلق به گروهی از آنزیمها به نام N–methyltransferase هستند که در گیاهان دیگری از جمله چای و کاکائو نیز وجود دارند. بسیاری از این مولکول ها به عنوان سلاحی برای دفع حشرات مزاحم گیاه عمل میکنند.
گونه ربوستا به واسطه رشد در ارتفاع کمتر و دمای بالاتر، بیشتر از گونه عربیکا مورد حمله حشرات قرار گرفته و کافــئیـــن بــیــشــتــری تولید میکند اما گونه عربیکا که گیاه حساس تری بوده و در ارتـفاعــات بـالاتــری رشد میکند، کمتر از ربوستا مورد حمــله حـشــرات واقـع شده و بـنـابــرایـن نـیـــاز کمتری نیز به تولید و ذخیره کافئین دارد.
کافئین با تحریک مغز و سیستم عصبی مرکزی سطح هوشیاری شما را بالا نگه داشته و از بروز خستگی جلوگیری میکند.
آدنوزین، یک انتقال دهنده عصبی است که بالا رفتن سطح آن در طول روز باعث احساس خستگی در بدن شده و میل به خواب را افزایش می دهد. کافئین با اتصال به گیرنده های آدنوزین اثرات آن را مسدود کرده و منجر به کاهش خستگی میگردد. علاوه بر این ممکن است سطح آدرنالین خون را افزایش داده و فعالیت مغزی انتقال دهنده های عصبی دوپامین و نوراپی نفرین را بالا ببرد.
پس از نوشیدن قهوه و دیگر نوشیدنی های حاوی کافئین، این ماده توسط خون و بافت های بدن جذب می گردد. جذب کافئین حدود ۴۵ دقیقه به طول می انجامد. در نهایت، ۱۵-۱۲۰ دقیقه پس از مصرف، مقدار آن در پلاسمای خون به حداکثر می رسد.
نیمه عمر کافئین تقریباً چهار ساعت است. البته این زمان ممکن است در گروه های خاصی از افراد مانند زنان باردار، کسانی که سیگار می کشند و افرادی که اختلال عملکرد کبدی دارند ، کاهش یا افزایش یابد.
اثرات کافئین نیز بسته به سرعت متابولیزه شدن آن توسط بدن ، برای چندین ساعت ادامه خواهد داشت.
کافئین در ترکیبات برخی از داروها مانند داروهای سرماخوردگی، ضد آلرژی و مسکن نیز استفاده می شود. همچنین یک ماده رایج در مکمل های کاهش وزن است.
مقدار کافئین موجود در هر ۲۴۰ میلی لیتر از برخی از نوشیدنی های آشنای حاوی کافئین به شرح زیر می باشد:
اسپرسو: ۲۴۰–۷۲۰ میلی گرم
نوشیدنی های انرژی زا: ۵۰-۱۶۰ میلی گرم
چای دم کرده: ۴۰–۱۲۰ میلی گرم
نوشابه: ۲۰-۴۰ میلی گرم
قهوه بدون کافئین: ۳ تا ۱۲ میلی گرم
نوشیدنی کاکائو: ۲-۷ میلی گرم